Współczesna cywilizacja stawia przed ludzkim organizmem trudne zadania. Wielogodzinne podróże za kierownicą samochodu, przesiadywanie przed ekranem komputera, korzystanie ze smartfona czy tabletu niewątpliwie wpływa niekorzystnie na stan naszego zdrowia. Obecny – siedzący tryb życia w niczym nie przypomina tego, do jakiego przywykli ludzie żyjący jeszcze kilkaset lat temu. Nasz układ ruchu, który został przystosowany do aktywnego ruchu, poddawany jest statycznym przeciążeniom, które destrukcyjnie wpływają na stan naszych mięśni i stawów. Często powtarzająca się, długotrwała praca w niewłaściwych pozycjach prowadzi w konsekwencji do różnych zaburzeń posturalnych. Dziś chciałem przedstawić jedno z nich – zespół skrzyżowania górnego.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to jest zespół skrzyżowania górnego
- Jakie są objawy zespołu skrzyżowania górnego
- Jak leczyć zespół skrzyżowania górnego
- Jakie są przyczyny bólu karku
- Dla czego na ból karku sam masaż często nie pomoże
Zespół skrzyżowania górnego – co to jest?
Tak jak wszystkie zaburzenia posturalne, zespół skrzyżowania górnego stanowi grupę objawów pojawiających się na skutek nierównomiernego napięcia mięśni, Długotrwałe przeciążenia w następstwie niewłaściwych stereotypów ruchowych prowadzą do osłabienia lub przykurczem pewnych partii mięśniowych. W konsekwencji prowadzi to do wystąpienia różnych patologicznych objawów.
W przypadku omawianego zespołu skrzyżowania górnego mamy do czynienia z osłabieniem mięśni górnej części odcinka piersiowego kręgosłupa (mm. prostowniki grzbietu, mm. równoległoboczne, wstępująca część m. czworobocznego) oraz głębokich zginaczy szyi (mm. pochyłe), Jednocześnie skróceniu i napięciu ulegają mięśnie klatki piersiowej (m. piersiowy mniejszy i większy), część zstępująca mięśnia czworobocznego grzbietu, mięśnie dźwigacze łopatek oraz mięśnie podpotyliczne.
x
Obserwując pacjenta z boku, skrócone i rozciągnięte mięśnie układają się na kształt litery X, co wiąże się bezpośrednio z nazwą opisywanego zaburzenia – zespół skrzyżowania górnego (ang. UCS – upper crossed syndrome).
Zespół skrzyżowania górnego – objawy.
Opisane wyżej zaburzenia balansu mięśniowego prowadzą w konsekwencji do wadliwej postawy ciała. Pogłębiona kifoza piersiowa i zmniejszona lub zniesiona lordoza szyjna i protrakcja (nadmierne wysunięcie w przód) głowy w dłuższej perspektywie czasu prowadzą do zmian degeneracyjnych w obrębie stawów i krążków międzykręgowych kręgosłupa. Natomiast protrakcja barków może prowadzić do zaburzeń w biomechanice kompleksu barkowego.
Wymienione powyżej zaburzenia postawy mogą powodować takie objawy jak:
– bóle szyjnego i piersiowego odcinka kręgosłupa
– bóle głowy
– zawroty głowy
– szumy uszne
– parestezje, drętwienie w kończynach górnych
– zaburzenia ruchomości kręgosłupa, klatki piersiowej, obręczy barkowej
–
Zespół skrzyżowania górnego – diagnostyka
Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń posturalnych, diagnostyka powinna opierać się na kompleksowym badaniu fizjoterapeutycznym, w którego skład wchodzi m.in.:
– WYWIAD – na podstawie rozmowy z pacjentem jesteśmy w stanie stwierdzić “kiedy, gdzie i jak boli”. Dolegliwości zwykle mają charakter przewlekły, nasilając się w niektórych sytuacjach.
– OCENA POSTAWY CIAŁA – powinno się ocenić krzywizny kręgosłupa, ustawienie łopatek i stawów barkowych. Należy pamiętać, że z zespołem skrzyżowania górnego mogą współistnieć inne zaburzenia postawy.
– OCENA FUNKCJONALNA – ocena ruchomości kręgosłupa (zgięcie, wyprost, rotacja, skłon boczny), testy kompresyjne
– DIAGNOSTYKA OBRAZOWA – warto wykonać diagnostykę obrazową (RTG, CT, MRI) w celu wykluczenia patologicznych zmian strukturalnych w obrębie stawów i krążków m/k.
Zespół skrzyżowania górnego – leczenie.
Kluczem do sukcesu w leczeniu zespołu skrzyżowania górnego niewątpliwie będzie indywidualne dostosowanie odpowiednich metod i technik, które w maksymalnym stopniu zrealizują założone cele terapeutyczne. Jednak tylko w oparciu o trafną diagnozę możemy skutecznie określić źródło dolegliwości.
Cele terapii
Zespół skrzyżowania górnego, jako wada postawy ciała wymaga wielotorowego i kompleksowego postępowania rehabilitacyjnego. Głównymi celami terapii będą:
– rozciągnięcie mięśni skróconych
– wzmocnienie i skrócenie mięśni rozciągniętych
– reedukacja ruchowa i zmiana nawyków
Oczywiście rodzaj i forma terapii powinna być uzależniona od aktualnego stanu zdrowia pacjenta, jego trybu życia, wydolności fizycznej itp.
Zespół skrzyżowania górnego – metody terapii
– kinezyterapia – jedną z podstawowych form usprawniania jest gimnastyka lecznicza. Zastosowanie odpowiednich ćwiczeń rozciągających możemy odzyskać prawidłową ruchomość stawów. Ćwiczenia czynne wolne i z oporem pozwolą wzmocnić i poprawić wytrzymałość osłabionych i rozciągniętych partii mięśniowych.
– terapia manualna – mobilizacja mięśniowo-powięziowa, terapia punktów spustowych, manipulacje stawów kręgosłupa
– masaż leczniczy – masaż klasyczny, masaż punktowy, aquavibron – należy zwrócić szczególną uwagę na punkty spustowe w obrębie m. czworobocznego, mm. podpotylicznych i dźwigaczy łopatek.
– fizykoterapia – zabiegami należy objąć bolesne okolice, głównie wały mięśnia czworobocznego i mięsień dźwigacz łopatki. Pomocna będzie elektroterapia (jonoforeza z wykorzystaniem leków przeciwbólowych., TENS, prądy interferencyjne), okłady z fango, borowiny, naświetlanie lampą sollux, laseroterapia, fonoforeza itp.
– kinesiotaping – aplikacje stosowane raczej dla utrwalenie efektów innych form terapii, a nie osobny zabieg.
Bardzo ważne, aby cały proces terapii był kompleksowy. Powinniśmy dążyć do wyrównania napięcia mięśniowego, a zatem stosowanie wyłącznie zabiegów miorelaksacyjnych bez podpowiedniego wzmocnienia osłabionych mięśni na dłuższą metę nie da dobrych rezultatów. Niestety w tym przypadku zwykle “sam masażyk nie wystarczy” :).
Reedukacja ruchowa
Pracując z pacjentem cierpiącym na zespół skrzyżowania górnego warto pamiętać, że dysfunkcja powodowana jest głównie przez stae powtarzające się przeciążenia i nieprawidłowe nawyki ruchowe. Bez zlikwidowania przyczyny problemu, mimo zastosowania zabiegów fizjoterapeutycznych, dolegliwości mogą szybko powrócić, a stan pacjenta będzie się stopniowo pogarszał.
Szczególnie w przypadku osób wykonujących pracę siędzącą wymagającą długotrwałego pochylania głowy (np. praca biurowa, przy komputerze), warto zasugerować pacjentowi odpowiednie dostosowanie stanowiska pracy pod kątem ergonomii, wprowadzenie regularnych przerw pozwalających na odpoczynek i regenerację przeciążonych tkanek.
Pomocny może okazać się również instruktarz w kontekście autoterapii. W przypadku, gdy samopoczucie pacjenta pogarsza się w czasie pracy, powinien zdobyć wiedzę i umiejętności, aby być w stanie zmniejszyć dolegliwości we własnym zakresie.
- Cierpisz na ból karku? Poznaj zespół skrzyżowania górnego! - 30 października 2022
- Czy dieta ketogeniczna jest zdrowa? Testuję dietę keto [WYNIKI] - 9 września 2021
- Masaż i rehabilitacja po COVID-19. Czy pacjentom po koronawirusie potrzebna jest fizjoterapia? - 19 lipca 2021